نرم‌افزار CODESYS یک پلتفرم اتوماسیون صنعتی مبتنی بر استاندارد IEC 61131-3 است. این نرم‌افزار به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد تا برنامه‌های اتوماسیون را با استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی‌ای مانند متن ساختاریافته (Structured Text)، دیاگرام نردبانی (Ladder Diagram)، دیاگرام بلوک تابعی (Function Block Diagram) و نمودار توالی عملکرد (Sequential Function Chart) بنویسند.
مفهوم طراحی CODESYS ارائه یک محیط توسعه یکپارچه است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا به‌راحتی برنامه‌هایی برای پلتفرم‌های سخت‌افزاری و سیستم‌های عامل مختلف توسعه دهند. علاوه بر این، CODESYS از زبان‌ها و ابزارهای برنامه‌نویسی متعددی مانند C، C++، Java و Python نیز پشتیبانی می‌کند که این ویژگی، انعطاف‌پذیری و مقیاس‌پذیری آن را بیشتر می‌سازد.
CODESYS یک نرم‌افزار PLC که می‌تواند به شما به‌عنوان برنامه‌نویس کمک کند تا تعداد برندهای PLCای را که با آن‌ها به‌راحتی و با اطمینان کار می‌کنید افزایش دهید،
CODESYS مخفف Controlled Development System به معنای “سیستم توسعه کنترل‌شده” است. البته اخیراً استفاده از این مخفف متوقف شده و اکنون این سیستم صرفاً با نام CODESYS شناخته می‌شود.
CODESYS توسط شرکت نرم‌افزاری آلمانی ۳S-Smart Software Solutions که در شهر Kempten مستقر است، توسعه یافته است. اولین نسخه از CoDeSys در سال ۱۹۹۴ منتشر شد، هرچند که این نسخه دیگر پشتیبانی نمی‌شود. نسخه ۲٫۳ از CODESYS تا پایان سال ۲۰۱۹ پشتیبانی شد. در حال حاضر، کاربران می‌توانند از نسخه‌های ۳ و ۳٫۵ استفاده کنند.
لایسنس‌های CODESYS رایگان هستند و می‌توان آن‌ها را به‌طور قانونی و بدون قفل نرم‌افزاری، به‌صورت نامحدود روی ایستگاه‌های کاری نصب کرد.
نرم افزار CODESYS
CODESYS شامل یک سیستم ویژوال‌سازی یکپارچه است؛ ابزاری منحصربه‌فرد که از توسعه و اشکال‌زدایی کد پشتیبانی می‌کند. همچنین باید توجه داشت که تمامی برنامه‌های نوشته‌شده برای کنترل‌کننده‌ها، بر اساس استاندارد صنعتی بین‌المللی IEC 61131-3 ساخته می‌شوند.
CODESYS برای پیاده‌سازی برنامه‌ها از پنج زبان برنامه‌نویسی استفاده می‌کند؛ دو مورد از آن‌ها متنی هستند و سه مورد دیگر گرافیکی.
ویرایشگرهای متنی شامل موارد زیر هستند:
Structured Text (ST): مشابه زبان‌های برنامه‌نویسی مانند PASCAL یا C
Instruction List (IL): زبان برنامه‌نویسی سطح پایین که شباهت زیادی به اسمبلی دارد
ویرایشگرهای گرافیکی شامل سه بخش هستند:
Ladder Diagram (LD): نمایش گرافیکی اجزای مدار مانند کلیدها، سیم‌پیچ‌ها و موتورها
Function Block Diagram (FBD): نمایش توابع به‌صورت بلوک‌هایی با ورودی و خروجی
Sequential Function Chart (SFC): پشتیبانی از تقسیم وظایف بزرگ به فرآیندهای کوچک‌تر برای مدیریت بهتر
طبق اطلاعات ارائه‌شده توسط تولیدکننده، حداقل ۴۰۰ سازنده دستگاه از صنایع مختلف صنعتی، دستگاه‌های اتوماسیون هوشمند با رابط برنامه‌نویسی CODESYS ارائه می‌دهند. این شرکت‌ها شامل برندهای جهانی مانند Schneider Electric، Beckhoff، Eaton Corporation، WAGO و Festo می‌باشند، و همچنین تأمین‌کنندگان تخصصی‌تر در زمینه کنترلرهای صنعتی را نیز شامل می‌شوند.
در نتیجه، بیش از ۱۰۰,۰۰۰ کاربر نهایی از جمله سازندگان ماشین‌آلات یا تأسیسات صنعتی در سراسر جهان از CODESYS برای وظایف و کاربردهای مختلف اتوماسیون استفاده می‌کنند. تنها در فروشگاه CODESYS (CODESYS Store)، بیش از ۳۱۰,۰۰۰ کاربر تأییدشده ثبت‌نام کرده‌اند (تا اکتبر ۲۰۲۳).
طیف گسترده‌ای از وظایف اتوماسیون با CODESYS اجرا می‌شوند. برخی نمونه‌ها عبارت‌اند از:
در یک مطالعه که در سال ۲۰۱۹ منتشر شد، مؤسسه مستقل تحقیقات بازار IoT Analytics اعلام کرد که CODESYS رهبر بازار در زمینه SoftPLCهای مستقل از سخت‌افزار (hardware-agnostic) است.
علاوه بر این، مراکز آموزشی متعددی در سراسر جهان از جمله مدارس فنی، کالج‌ها و دانشگاه‌ها از CODESYS در آموزش فناوری کنترل و اتوماسیون استفاده می‌کنند.
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، CODESYS توسط یک شرکت نرم‌افزاری با هدف ارائه راهکارهای یکپارچه توسعه داده شد؛ راهکارهایی که مهندسی سیستم‌های اتوماسیون را برای کاربران ساده‌تر و کارآمدتر می‌سازند. CODESYS از هر پنج زبان برنامه‌نویسی PLC که در استاندارد IEC 61131-3 تعریف شده‌اند پشتیبانی می‌کند. همچنین، بسیاری از تولیدکنندگان، از CODESYS Runtime در محصولات خود استفاده می‌کنند. بیش از ۱,۰۰۰ نوع دستگاه متفاوت از بیش از ۵۰۰ تولیدکننده مختلف با CODESYS سازگار هستند.
CODESYS به طراحان سیستم‌ها این امکان را می‌دهد که به‌راحتی اجزای مختلف اتوماسیون را در طراحی خود ادغام کنند، از هر زبان برنامه‌نویسی مطابق استاندارد IEC 61131-3 استفاده نمایند و تنظیمات سیستم را بر اساس نیازهای خاص هر پروژه سفارشی‌سازی کنند. اگر شما یک برنامه‌نویس PLC هستید، یادگیری برنامه‌نویسی با CODESYS فوراً این توانایی را به شما می‌دهد که با صدها برند مختلف PLC و حتی هزاران دستگاه کنترلی سازگار با CODESYS به‌راحتی کار کنید.
